2012: een terugblik
Door: Marije Berga en Irene Wilde
1 januari 2012 begon voor de Nederlandse astronaut André Kuipers in een baan om onze planeet. Maar wat gebeurde er in dat jaar ondertussen allemaal op de aardbol?
De start van 2012 liet weer eens zien hoe weinig er in Nederland voor nodig is om, al dan niet gewild, uit te groeien tot BN’er. Zodra een van Nederlands grootste criminelen Willem Holleeder op vrije voeten kwam na het uitzitten van zijn straf voor het afpersen en mishandelen van onroerendgoedhandelaren, werd hij door Nederland onthaald als een held. Hij kreeg een column in de Nieuwe Revu, was te gast op de radio en nam zelfs een rapnummer op met Lange Frans. Ook volgde hij onder andere Johan Cruijff, Doutzen Kroes en Desmond Tutu op als gast in College Tour.
Wie ook ongewild de aandacht en het medeleven van heel Nederland kreeg, was prins Friso. De broer van koning Willem-Alexander koos er door te trouwen met Mabel Wisse Smit voor om afstand te doen van zijn recht op erfopvolging en zijn koninklijke titels. Voor het huwelijk werd door de regering namelijk geen toestemming gegeven door de Nederlandse regering wegens Mabels contacten met de drugscrimineel Klaas Bruinsma. Hij verhuisde met zijn gezin naar Londen en leidde hier een bestaan buiten de Nederlandse schijnwerpers. In 2012 werd hij echter weer het gesprek van de dag door zijn skiongeluk in Lech waarbij hij onder een lawine belandde en in een coma raakte. In augustus 2013 overleed hij aan de gevolgen van dit ongeluk.
In Suriname had Desi Bouterse het in 2012 nog goed voor elkaar. De president van Suriname maakte in de jaren ’80 nog carrière als dictator. In deze tijd vond de Binnenlandse Oorlog plaats tussen het nationaal leger onder Bouterse en een guerrillagroep onder leiding van Ronnie Brunswijk. In 2012 werd de amnestiewet uitgebreid. Deze wet verleende oorspronkelijk vrijstelling voor een aantal strafbare feiten die tijdens de Binnenlandse Oorlog gepleegd waren. Door de uitbreiding in 2012 vielen echter ook de Decembermoorden, waar Desi Bouterse zelf van werd verdacht, onder de amnestiewet, waardoor hij hier niet voor vervolgd zou kunnen worden.
De Tweede Kamer kreeg er dit jaar weer een eenmansfractie bij. Hero Brinkman, die ooit begon bij de PvdA, toen overstapte naar de PVV, een zetel in de Tweede Kamer kreeg en toen besloot in zijn eentje door te willen, stapte uit de PVV omdat hij vond dat de partij democratischer moest worden. Eerst kondigde hij aan mee te doen aan de Tweede Kamerverkiezingen met zijn nieuwe Onafhankelijke Burger Partij, een paar maanden later was er echter een nieuwe partij, namelijk het Democratisch Politiek Keerpunt. Bij de Tweede Kamerverkiezingen haalde deze geen zetel, wat het einde betekende van de carrière van Hero Brinkman.
Een van de speerpunten tijdens Brinkmans tijd bij de PVV was zijn kritiek op het gedoogbeleid omtrent softdrugs in Nederland. Coffeeshops zorgden volgens hem alleen maar voor overlast en zouden allemaal gesloten moeten worden. Het tegendeel werd ditzelfde jaar nog bewezen door de invoering van de wietpas in Zeeland, Limburg en Noord-Brabant. Deze pas die drugstoerisme moest voorkomen, zorgde alleen maar voor meer overlast en illegale drugshandel op straat. In Noord-Brabant zijn ze echter wel wat gewend en konden ze zich niet druk maken om een beetje meer of minder criminaliteit. Nee, de Brabanders hadden in 2012 wel wat anders aan hun hoofd: met 1723 deelnemers werd het oude Nederlandse record polonaiselopen verpulverd.
Ook over de grens was er nieuws. Er vond namelijk een schietpartij plaats in Aurora, in de Amerikaanse staat Colorado, bij de middernachtpremière van The Dark Knight Rises. Twaalf mensen kwamen om het leven en 59 bezoekers raakten gewond. De schutter, de 24-jarige James Holmes drong de bioscoop binnen in een kogelwerend vest en had vier wapens tot zijn beschikking. Bij de huiszoeking van zijn appartement werden veel explosieven en boobytraps gevonden.
Zes dagen voor Prinsjesdag, werden de Tweede Kamerverkiezingen gehouden in Nederland. Deze stonden eigenlijk pas gepland in 2014, maar werden vervroegd vanwege de val van kabinet-Rutte I. Belangrijk thema bij de verkiezingen was de staatsschuldencrisis binnen de eurozone en de daaruit voorvloeiende bezuinigingen. De VVD werd de grootste partij met 41 zetels, de PvdA werd tweede met 38 zetels. De SP en de PVV stonden gezamenlijk op het laagste treetje van het podium met beide vijftien zetels. 54 dagen later werd kabinet Rutte-II, bestaande uit de VVD en de PvdA, beëdigd.
De week na de Tweede Kamerverkiezingen vond het Facebook-feest Project X plaats in het Groningse dorp Haren. Een meisje uit Haren zette de uitnodiging voor haar Sweet Sixteen Party op openbaar, waardoor er binnen een dag meer dan 16 duizend mensen hadden aangegeven naar het feestje te gaan. Het evenement werd offline gehaald, maar een 21-jarige Nieuw-Zeelander die zichzelf ‘Ibe Der Fuhrer’ noemde maakte een nieuw evenement aan. Dit kende op 21 september zo’n 250.000 genodigden, waarvan 8 duizend aangeven ook daadwerkelijk te gaan. Op de dag van het feest kwamen duizenden bezoekers naar Haren, onder wie een groot aantal relschoppers. De schade bedroeg zo’n 250.000 euro.
Op 6 november vonden de Amerikaanse presidentsverkiezingen plaats. De zittende Democratische president Barack Obama won het van zijn Republikeinse opponent Mitt Romney. Joe Biden was, net als bij de vorige presidentsverkiezingen, zijn running mate, terwijl Paul Ryan die van Romney was. Obama won 332 van de 538 kiesmannen, een iets minder grote overwinning dan in 2008.
Begin december vond een ernstig incident plaats op het veld van voetbalvereniging SC Buitenboys in Almere. Grensrechter Richard Nieuwenhuizen werd door een aantal spelers van SC Nieuw Sloten zo toegetakeld dat hij de volgende dag overleed. Het overlijden van Nieuwenhuizen leidde tot veel discussie over geweld in het amateurvoetbal. Sindsdien dient het incident nationaal en internationaal als voorbeeld van de gevaren van geweld op en rond het voetbalveld.
Volgens de Maya-kalender eindigde in 2012 de dertiende bakt’un. Volgens het werk van antropoloog Michael Coe in 1966 zou dit wijzen op een voorspelling voor een apocalyps. Aanhangers van deze theorie gingen ervan uit dat er op 21 of 23 december een apocalyptisch einde zou komen aan de nu bekende wereld. Hoewel een groot aantal wetenschappers dit ontkrachtten, onder meer omdat er Maya-teksten zijn gevonden die over jaartallen na 2012 schrijven, werd het verhaal een waar internetfenomeen.