Internationale reacties op de Chinese genocide

Door: Aniek Suurmond

Voor de mensen die het niet weten: er is een genocide gaande in China. Al sinds 2017 is er een “Oeigoerse mensenrechtenkwestie” in de regio Xinjiang. Onder andere de Oeigoeren, maar ook andere islamitische minderheden, worden onderdrukt. Op deze manier hoopt China radicalisering en terrorisme tegen te gaan. Echter, China blijft dit ontkennen. 

Om het zogenaamde terrorisme te bestrijden, neemt China meerdere maatregelen. Hieronder valt bijvoorbeeld heropvoeding in trainingscentra, gedwongen sterilisaties, dwangarbeid en permanente surveillance. De Chinese overheid ziet de trainingscentra naast terrorismebestrijding ook als een manier om mensen nieuwe vaardigheden aan te leren. Het plaatsen van mensen in deze centra gebeurt natuurlijk zonder enige wettelijke procedure. 

De VN spreekt over ongeveer 1 miljoen islamitische minderheden die hier worden vastgehouden. Activisten, NGO’s en experts op het gebied van mensenrechten hebben de gebeurtenissen bestempeld als genocide. Desalniettemin blijft China beweren dat anti-China groepen dit ‘gerucht’ zijn begonnen om China een slechte reputatie te geven.

Het internationaal recht stelt dat de effecten van schendingen van humanitaire rechten over het algemeen gedefinieerd kunnen worden als systematisch en algemeen verspreid. Dit terwijl de bewijslast voor genocide moeilijk aan te tonen is aangezien het gaat over de intentie om delen van de bevolking te vernietigen. De Congressional-Executive Commission on China heeft een rapport uitgebracht waarin ze verklaren dat het beleid van China aan minimaal één van de criteria van de VN voldoet: het opleggen van maatregelen die geboorten binnen een bepaalde (doel)groep voorkomen.

De islamitische minderheden hebben te maken gekregen met de geboortepolitiek waarin zij maximaal twee kinderen mogen krijgen. Als ze deze wet overtreden, kunnen ze terecht komen in deze heropvoedingskampen. Wanneer ze de kans hebben om vrij te komen, staan ze voor een inhumane keuze: sterilisatie, of terug naar het kamp.

In de jaren dat hij president was heeft Trump niets of nauwelijks iets gedaan om dit tegen te gaan. Pas in zijn laatste jaar, nadat de handelsdeal compleet was, kwam er een importban op de producten die mogelijk met de dwangarbeid te maken zouden hebben. Net voor het aftreden van Trump concludeerde ook de minister van buitenlandse zaken, Mike Pompeo, dat er sprake zou zijn van een genocide. Ook de democraten hebben gereageerd op de problemen in China. Jim McGovern, een vertegenwoordiger van de democraten, noemde de gebeurtenissen in ChinaQ schokkend en ongehoord en moedigde het congres aan om China aansprakelijk te stellen. De enige reden dat Trump hier uiteindelijk voor heeft gekozen, is omdat de internationale relaties zeer slecht waren door vele problemen met onder andere het Coronavirus, eerdere schendingen van humanitaire rechten en spionage. 

Deze verklaringen door de VS zullen volgens experts leiden tot knelpunten in de samenwerking in de Veiligheidsraad van de VN. Hiernaast had de officiële verklaring van de VS tot problemen kunnen leiden in de samenwerking tussen China en de VS. Deze effecten zullen waarschijnlijk wel minimaal zijn doordat de verkiezingscampagne  van Biden al geconcludeerd had dat een genocide gaande was in China.

Niet alleen de VS, maar ook het VK heeft het een genocide genoemd. Zij hebben al in juli 2020 een aanklacht ingediend bij het Internationaal Strafhof. Dit hebben ze gedaan op basis van de fysieke destructie en de culturele destructie van de islamitische minderheden. De culturele destructie is vooral terug te zien in de vernietiging van boeken, teksten en de levensstijl van de mensen in deze gemeenschap. Biden en zijn team zijn ook van plan om aanklachten als deze te steunen en zijn daarnaast van plan om opnieuw in gesprek te gaan met de VN.

Alhoewel veel landen de zaken in China bekritiseren, hebben alleen Canada en het VK daadwerkelijk actie ondernomen. Naast het indienen van een aanklacht, heeft het VK er ook voor gekozen om importproducten uit de regio waar de trainingscentra zich bevinden te weren. Canada heeft dezelfde maatregelen genomen. Het draagvlak had veel groter kunnen zijn als Pompeo andere landen had gemobiliseerd, zoals in het verleden gedaan is bij verdenkingen van genocide. 

In december 2020 hebben oppositiepartijen als GroenLinks, PvdA, SP en SGP, maar ook de Christenunie, de rest van de Kamer proberen te overtuigen kledingbedrijven aan te sporen om weg te gaan uit de regio Xinjiang. Om het verlies op te vangen, zouden de bedrijven geholpen worden met het verhuizen. Ondanks het feit dat China al langer onder vuur ligt in de Kamer, zijn er nog steeds geen sancties.

NGO’s als Amnesty zijn bezig met het inperken van de invloed van China op Oeigoeren in het binnen en buitenland. Ondanks deze pogingen hebben zij bekend gemaakt dat Chinese politiemannen Oeigoeren in het buitenland dwingen andere Oeigoeren in de omgeving aan te geven bij Chinese autoriteiten. Als dit niet gedaan wordt, dreigt China met het opsluiten van familieleden. Velen hebben daarom contact verbroken met het thuisfront. 

Het is te gek voor woorden dat er niet meer gedaan wordt door andere landen om de islamitische minderheden te beschermen . Het uitstellen van acties om het welzijn van deze groepen te kunnen beschermen heeft veel schade opgeleverd. Wanneer je de economische voordelen opweegt tegen de nadelen, is het zeer onverantwoord geweest van de VS om de problemen ruim 3 jaar te bagatelliseren. Ook andere landen zouden sancties moeten opleggen ter bescherming van de minderheden.