Interview: MAW docent

Interview met een docent MAW: Petra Willems

Door: Fenne Saalmink

Voor het schrijven van dit interview heb ik een docent van mij op de middelbare school opgezocht: Petra Willems. Mevrouw Willems was mijn Maatschappijwetenschappen docent en nadat ik mijn diploma haalde hebben wij contact gehouden. Daar een van de carrière opties voor politicologen het onderwijs is leek het mij leuk om van iemand die al een tijd in het vak zit wat te horen. Voor de leesbaarheid en lengte van dit artikel zijn de antwoorden soms geparafraseerd. Laten we beginnen!

Wilt u een korte introductie van uzelf geven?

Ik ben Petra Willems. Ik heb mijn VWO afgerond in Sittard en ben vervolgens in Nijmegen op het Radboud Ontwikkelingsstudies gaan doen. Toen ik in Namibië op veldonderzoek was kwam ik erachter dat ik niet verder wilde met ontwikkelingssamenwerking en heb ik besloten de lerarenopleiding te doen. Nu ben ik docent en actief bij een aantal organisaties, naast dat ik schrijf voor uitgeverijen en momenteel ben ik ook met iets anders bezig waar ik nog niet teveel over mag zeggen.

Kunt u twee willekeurige feitjes over uzelf vertellen?

Een beetje promo: ik ben lid van het Future Builders Netwerk. Dit is een vrouwennetwerk in Nijmegen dat zich middels netwerken en lobbyen inzet voor duurzaamheid, helaas ligt dit door corona even stil. Verder ben ik ook lid van een jongerenorganisatie, maar heb ik een meer ondersteunende rol zodat andere leden nog beter hun punt kunnen overbrengen. Ik fiets zelf ook naar school en om in de lijn der verwachting te blijven ben ik inderdaad een limburger die is blijven plakken. 

Hoe lang bent u al docent?

Om en nabij 15 jaar denk ik. Na het veldonderzoek ben ik de lerarenopleiding gaan doen en dat duurde een jaar, waarbij je ook een stage moet lopen. Die stage was op het Maaslandcollege in Oss alleen dat klikte niet helemaal lekker, waardoor ik naar een school in Druten ben gegaan om de opleiding af te maken. Daarna ben ik vrij snel terecht gekomen bij het Lorentz en zo ook hier blijven hangen.

Dus, hoe lang zit u al op het Lorentz?

Nu 14 jaar al! Klinkt lang, maar docenten zijn erg honkvast. Zo ken ik een aantal docenten op deze school die al hun 25-jarig jubileum hebben gevierd. Mevrouw Lohuis van economie loopt er al veertig jaar rond en geeft les aan kinderen van leerlingen die zij ook nog kent. Bovendien is het zo dat zodra je ergens jouw draai hebt gevonden en wat privileges, in de vorm van een eigen lokaal en afspraken met andere medewerkers, hebt verdiend het ook wel goed zit. Zelf heb ik ook weinig behoefte om ergens anders naartoe te gaan. Er is niet heel veel vraag naar MAW-docenten helaas en ik zit hier goed, voor een betere onderhandelingspositie had ik wiskunde of natuurkunde moeten geven of naar de randstad moeten vertrekken. 

Wat vindt u dan het leukst aan dit werk?

Jaar in, jaar uit verrassen leerlingen mij. Telkens leer ik weer nieuwe gezichten kennen en dit is echt heel leuk aan het leraarschap. Daarnaast kan ik alles bij mijn vak betrekken. Wil ik het over robots hebben, dan kan dat. De ruimtevaart? Yes. Navalny? Kan morgen nog in de les verwerkt worden. Zo kan ik ook een ex-gedetineerde of ex-verslaafde uitnodigen voor een gastles en ga ik met mijn klassen als trip naar de rechtbank of Den Haag. De collega’s zijn ook een pluspunt, want je bouwt er over de jaren echt een band mee op. 

Wat vindt u minder leuk aan het werk?

Keerpunt van het alles kunnen betrekken is dat er soms ook controversiële onderwerpen langs kunnen komen. Zo heb ik niet gedurfd om na het voorval met de geschiedenisleraar in Frankrijk en de Mohammed prent dit onderwerp in mijn klas aan te snijden. Het onderwijs gaat uiteraard om ontplooiing, maar er moet ook een veilige omgeving bestaan waarin kennis overgebracht kan worden en deze bestaat niet altijd. 

En in de vorm van een open gesprek?

Kan, maar daar is amper genoeg tijd voor of er bestaat te weinig interesse vanuit de leerlingen. Het is mij bijvoorbeeld nog nooit gelukt om de Pietendiscussie in goede banen te leiden. Er raakt altijd iemand gekwetst en dan staak ik het gesprek. Ik merk dat dit soort onderwerpen behandelen moeilijker is geworden dan vier jaar geleden, ze zijn erg beladen en dit is stom, alles zou in een klaslokaal moeten kunnen worden behandeld, maar helaas bestaan er taboes. 

Nog iets anders wat niet heel leuk is?

Ja, de administratie in Magister. Je moet tegenwoordig bijna alles vastleggen. Presentie, cijfers, evaluaties van lessen, verantwoording van cijfers en rapportages over leerlingen. Een tijdje geleden kwam de school onder inspectie te staan waardoor alles nog veel strakker moest worden gedocumenteerd en het was absoluut niet fijn als je op het matje werd geroepen om uit te leggen waarom een klas voor een toets slechte cijfers had gehaald. Soms komt er ook informatie vanuit de hogescholen of universiteiten terug waarin staat of dat de vaardigheden zoals ontwikkeld op school voldoende zijn en ook hier houden wij rekening mee. Dit is toch wel een van de vervelendste dingen van mijn werk.

Kunt u mij een verhaal vanuit het klaslokaal vertellen…

Nou, om in de controverse te blijven. In mijn eerste jaar Lorentz moesten leerlingen een presentatie geven als deel van een cijfer en Thijs was aan de beurt. Hij kwam binnen en hij begon zijn presentatie met ‘Nou, vandaag ga ik het hebben over geweld tegen homoseksuelen door moslims’ en ik dacht: ohhh, nee. Toen hij zijn presentatie afrondde en vroeg of dat er iemand een vraag had en het stil bleef, zei hij dat hij er zelf dan maar vragen over ging stellen. Vervolgens vroeg hij Yasmine, zij draagt een hoofddoek, om er iets over te zeggen en ik zag mijn hele les al imploderen. Maar, Yasmine was blij dat hij het vroeg want zij gaf aan dat er inderdaad altijd vanuit gegaan wordt dat zij iets vindt omdat zij een hoofddoek draagt, maar dat klopt dus niet. Daarna gaf ze ons uitleg over de koran en haar mening over het onderwerp en iedereen, ook ik, had iets aan die uitleg en onze vooroordelen wegnam. Zo blijkt dat vooroordelen altijd bestaan, ook bij mij, en ik leer dus ook nog elke dag van mijn leerlingen.

Heeft u tips of advies voor aankomend docenten?

Veel docenten hebben als coping mechanisme voor de stress om niet fulltime, maar parttime te werken. Maar ja, ik deed dat al en kreeg alsnog een burn out, dus dat wilt niet alles zeggen. ik denk dat je vanaf het begin goed je grenzen moet leren aangeven en erachter moet komen wat er van je verwacht wordt bij jouw werkgever. Inmiddels kan ik dat ook. Mijn leidinggevende werkt bijvoorbeeld wel zestig uur in de week, maar na een aantal gesprekken blijkt dat zij dit helemaal niet verwacht van mij en dat stelt iets gerust. Ik heb geleerd niet in de avonden of in het weekend te werken, maar ook hier gooit corona roet in het eten. De grens tussen privé en werk is vervaagd omdat de woon ook de werkplek is geworden en hier moet ik dus weer mijn weg in vinden. Handig om te weten: tijdens examenperiodes is het altijd een tandje bij, want deze zijn erg stressvol. Nog een tip: de perfecte les bestaat niet. Stel jezelf een of twee leerdoelen per les die relatief makkelijk te behalen zijn en wees daar tevreden mee. Soms moet je blij zijn als de leerlingen überhaupt iets hebben opgevangen. Wat dat betreft is het in het onderwijs best wel give en take.

De laatste vraag: wanneer haalt u de meeste voldoening uit uw werk?

Wanneer de leerlingen de deur van het klaslokaal uitlopen en het nog steeds hebben over de les. Als iets is blijven hangen of plakken. Als ik een impact heb gemaakt of ze heb geïntrigeerd. Of, wanneer ik een toets aan het nakijken ben en ik maar punten bij elkaar blijf optellen en denk, wow, dit gaat richting de negen! Dit gebeurt iets minder vaak dan het eerste geval, maar beide zijn erg fijn. En sinds kort ben ik erachter gekomen dat echt menselijk contact ook voor voldoening zorgt. Tijdens het online lesgeven raak ik soms gefrustreerd en dat is wellicht af te lezen aan de manier waarop ik voor de camera zit. Dit had ik laatst en toen kreeg ik na de les een berichtje van een leerling die mijn een hart onder de riem stak. Het las zoiets als: mevrouw, ik hoop dat alles goed met u gaat, wij vinden u een hartstikke leuke docent en daarom willen we dat het goed met u gaat. Nou, na het ontvangen van dit berichtje ben ik wel even emotioneel geworden. Het contact met leerlingen geeft mij dus heel erg veel voldoening en dat maakt het vak van (MAW) docent echt heel gaaf!

De Heraut bedankt Petra Willems voor dit interview en ik hoop dat ik mijn oud MAW docent snel weer spreek!