Carrièreperspectief: Maatschappijleer docent
Een inkijkje in het leven als maatschappijleerdocent-in-opleiding
Door: Ferdinand ‘Fred’ Schotman
In het kader van carrièreperspectief besteedt de Heraut zo nu en dan aandacht aan het werkveld van een afgestudeerd politicoloog. Aangezien ik als auteur van dit artikel op het moment stage loop als docent maatschappijleer, leek dit mij een mooie gelegenheid om schaamteloos reclame te maken voor het onderwijs. Vandaar, en omdat ik weet dat lang niet al onze lezers zitten te wachten op een zoveelste sportartikel van mijn hand, waarin ik een vergezocht verband leg tussen een vergeten voetbalwedstrijd in Verweggistanië van vijftig jaar geleden en de hedendaagse politiek aldaar, een kleine impressie van mijn ervaringen als leraar in opleiding.
Op het moment loop ik dus stage, en wel op het Canisius College in Nijmegen. Deze stage maakt uit van de educatieve master die ik op het moment volg, en aangezien dit een éénjarige opleiding betreft, is het de bedoeling dat je redelijk snel in staat bent relatief zelfstandig les te geven. Vanaf half september heb ik dan ook wekelijks drie lessen mogen verzorgen op drie verschillende niveaus. Voor mij was het leukste daaraan ongetwijfeld de interactie met de leerlingen. Door gericht vragen te stellen tijdens je uitleg van de lesstof bied je leerlingen de kans om hun inzichten en kennis te delen, en kunnen er interessante discussies ontstaan. Soms merk ik dat ik geneigd ben de voorkennis van de kinderen te onderschatten, en in zulke gevallen is het echt mooi om te zien hoezeer zij al bezig zijn met politiek relevante thema’s als Black Lives Matter, de zaak Jos-B., en de Amerikaanse presidentsverkiezingen.
Een tweede pluspunt aan het onderwijs is dat het je uitdaagt om je lesstof te laten aansluiten bij de belevingswereld van de leerlingen. In de afgelopen periode stond de rechtsstaat als centraal thema op het programma, een onderwerp dat in theorie best droog en saai kan zijn. Juist daarom levert het veel genoegdoening wanneer je de kinderen door middel van een leuk filmpje (de Rijdende Rechter bevat wat betreft fantastisch lesmateriaal) bij het onderwerp van de huidige les weet te betrekken. In de komende weken gaan mijn klassen aan de slag met het thema ‘Amerikaanse politiek’, in een lessenreeks die ik zelf heb ontworpen, met als eindproduct een zogeheten Lagerhuisdebat tussen Democraten en Republikeinen. Ik ben dan ook erg benieuwd in hoeverre de leerlingen in staat zullen zijn hun toegewezen standpunten te onderbouwen, zelfs als ze het daar zelf niet helemaal mee eens zijn.
Uiteraard verloopt zo’n stage ook niet zonder tegenslagen. Zelf merk ik bijvoorbeeld dat het makkelijker gezegd dan gedaan is om orde te houden in een klas vol pubers, zeker naarmate de les later op de dag is. Een belangrijk vraagstuk voor eenieder met ambities in het onderwijs is dan ook: ben ik in staat op bepaalde momenten boven de klas te gaan staan en stilte af te dwingen wanneer dat nodig is? De ervaring leert dat dit makkelijker gezegd dan gedaan is, ook omdat je je als net afgestudeerd student waarschijnlijk wel kan inleven in het puberbrein. Dat wil niet zeggen dat het onderwijs om die reden af te raden is: het is juist heel belangrijk om te beseffen dat het op de lange termijn loont om waar nodig op je strepen te gaan staan, zodat de leerlingen weten wat ze aan je hebben.
Al met al zou ik het middelbaar onderwijs zeker aanraden aan studenten politicologie die openstaan voor een baan waarin onderlinge interactie en creativiteit een grote rol spelen. Tevens biedt het docentschap je de kans veel van de kennis die je tijdens je studie opdoet, praktisch in te zetten. Zo zullen tijdens mijn lessenreeks de oorzaken en gevolgen van een districtenstelsel tegenover een systeem van evenredige vertegenwoordiging uitgebreid behandeld worden. Dus als jij er altijd al van gedroomd hebt om de democratic peace theory uit te leggen aan mensen die je wél kunt verplichten om te luisteren, en je dit ook nog eens op een leuke en interactieve manier denkt te kunnen bewerkstelligen, dan is een opleiding tot docent maatschappijleer misschien wel wat voor jou.
