De bende van Iowa

Door: Bas Mandos

De ironie kan eigenlijk niet groter. De Democraten, zelfverklaarde voorvechters van de integere en bovenal transparante democratie, die na vier jaar Trump verleden week begonnen aan de voorverkiezingen voor hun presidentskandidaat voor de verkiezingen in november. Velen, waaronder de Democraten zelf, zagen de voorverkiezingen in Iowa als een testmoment na het debacle van 2016. Niet alleen verloren de Democraten het presidentschap aan hun politieke rivalen, maar ook intern ging er van alles mis. Zo bleek (grotendeels achteraf, toen de media-aandacht al vervlogen was) dat het partijbestuur zich actief inzette om Hillary Clinton de Democratische nominatie te laten winnen, ten koste van haar destijds verrassend goed presterende tegenstander Bernie Sanders. Een schandaal dat de top van de partij destijds de kop kostte.

Vier jaar later. En wat voor vier jaar. Een onderzoek naar Russische electorale inmenging en een impeachmentprocedure verder, je zou bijna verwachten dat het vertrouwen in de Amerikaanse democratie een deukje heeft opgelopen. Gelukkig wisten de Democraten van dat deukje een regelrechte krater te maken. Want wat gebeurde er in Iowa?

Centraal in het schandaal staat de app Shadow. Een relatief nieuwe app, gebouwd door een relatief nieuw bedrijf wat op de loonlijst voornamelijk leden van het Democratische establishment heeft. De app zou het traditionele doorbellen van uitslagen door stembureauvoorzitters vervangen. De CEO van het bedrijf achter de app is getrouwd met een senior strategist in de campagne van Pete Buttigieg, een tot de caucus in Iowa bescheiden speler binnen de polls. Deze campagne stak naast de Democratische Partij Iowa & Nevada zo’n 50.000 dollar in het bedrijf. Nu hoor ik je denken, ‘dat is best gek’. Ja, dat is het ook.

De app faalde in zijn totaliteit (niet zo gek, als je hem net gebouwd hebt en niet getest hebt), wat het publiceren van uitslagen in zijn geheel onmogelijk maakte. Niet alleen de app faalde echter, juist het falen van de partijafdeling in Iowa doet denken aan de toestanden uit 2016. De uitslagen lieten dagen op zich wachten, en werden vervolgens mondjesmaat gepubliceerd (zij het met talloze fouten, veelal in het nadeel van voornamelijk Sanders). Opvallend: de eerste 75% van de vrijgegeven uitslagen toonden een opvallend goede uitslag voor Buttigieg, met wonderbaarlijk genoeg een riante voorsprong op de rest van het deelnemersveld. De laatste 25% deed er vervolgens dagen over om het daglicht te bereiken, waarna bleek dat Sanders de popular vote ten opzichte van Buttigieg had gewonnen. Critici spreken van een nieuwe interventie in het democratische proces van de voorverkiezingen, waarbij Buttigieg nog voor de eerste uitslagen bekend waren de overwinning claimde en vervolgens dagenlang (gezien het deel van de uitslagen dat bekend was daar ook op wees) alle media-aandacht genoot, hetgeen hem het momentum opleverde dat zijn campagne op weg naar New Hampshire nodig had.

De ironie is groots. De Democraten konden niet genoeg benadrukken hoe belangrijk deze verkiezingen zouden worden, en hoe transparant deze wel niet moesten zijn. Dat de Democraten zichzelf bij de eerste de beste mogelijkheid zo enorm voor schut zetten, speelt uiteindelijk maar één kandidaat in de kaart, en dat is geen Democraat. Willen de Democraten stiekem nog vier jaar Trump, dan moeten ze vooral zo doorgaan.